Oświecenie

Charakterystyka

Oświecenie jest pierwszą epoką w nowożytności, która jest w pełni świadomą swego istnienia. Określano ją jako: "wiek rozumu" (w Anglii), "wiek filozofów" (we Francji) lub wiek "oświecony". Szczególną wagę przywiązywano do potęgi rozumu, które jest światłem rozjaśniającym drogę poznania prawdy. Zarówno pod kątem społecznym, jak i politycznym krytykowano istniejąca rzeczywistość i wyrażano ogromną wolę wyzwolenia człowieka z feudalizmu, krępującego jego myśli, hamującego rozwój nauki i oświaty. Oświeceni szukali nowego porządku nawiązując się do nauk eksperymentalnych, m. in. fizyki Newtona, rozmawiali o istocie natury i społeczeństwa.

Ramy czasowe

Europa:

Początek: XVII wieku
Koniec: to lata 70 XVIII wieku.

Polska:

Początek XVIII wieku
Koniec to rok 1822, czyli wydanie przez Mickiewicza "Ballad i romansów".

Okres oświecenia w Polsce dzielimy na trzy fazy:

• wczesną - od lat 40. XVII wieku do roku 1764;
• dojrzałą (czasy stanisławowskie) - lata 1764 -1795;
• schyłkową (czasy postanisławowskie) - lata 1795-1822